Mersin’in Anamur ilçesinde bulunan Morca Mağarası, Türkiye’nin en derin mağaralarından biri olarak biliniyor. Ancak bu eşsiz doğa harikası, son dönemde sadece büyüleyici derinliği ve keşfedilmeyi bekleyen sırlarıyla değil, aynı zamanda bir kurtarma operasyonuyla da gündemde. 2 Eylül 2023’te mağarada keşif çalışmaları yapan ABD’li mağaracı Mark Dickey’in mide rahatsızlığı geçirmesi ve ardından yapılan zorlu kurtarma operasyonu, tüm dikkatleri bu mağaraya çevirdi. İşte Morca Mağarası’nda yarıda kalan keşif ve Dickey’in kurtarılma süreci hakkında tüm detaylar.
Morca Mağarası: Türkiye’nin 3. En Derin Mağarası
Morca Mağarası, Mersin’in Anamur ilçesine bağlı Sugözü Mahallesi sınırları içerisinde yer alıyor. 2012 yılında Anadolu Speleoloji Grubu Derneği (ASPEG) ve beraberindeki yerli yabancı mağaracılar tarafından keşfedilen bu mağara, Türkiye’nin bilinen en derin üçüncü mağarası olma özelliğini taşıyor. Taşeli Mağaralarının Araştırılması Projesi kapsamında yürütülen çalışmalar, Morca Mağarası’nın bilimsel ve coğrafi açıdan büyük bir öneme sahip olduğunu ortaya koydu. Mağaranın bilinen en derin noktası şu an için 1276 metre olarak kaydedilmiş durumda. Ancak mağaranın derinliklerinde hala keşfedilmeyi bekleyen geçitler ve gizemler olduğu düşünülüyor.
Keşif Çalışmaları Nasıl Başladı?
2018 yılında ASPEG üyeleri, Morca Mağarası’nda 919 metre derinliğe kadar indi. Bu keşif, mağaranın potansiyelini ortaya koydu ve bilim insanlarının dikkatini çekti. 2019 yazında, Türkiye, Bulgaristan, Lübnan ve ABD’den gelen 31 mağaracı, Morca Mağarası’nda yaklaşık 30 gün geçirdi. Bu sürede ekip, 1210 metre derinliğe kadar inmeyi başardı. Ancak mağaranın daha da derinlerine inmek ve haritasını çıkarmak için yapılan çalışmalar, 2 Eylül 2023 tarihinde 13 kişilik bir ekibin mağaraya girmesiyle yeni bir aşamaya geçti.
Mark Dickey’in Rahatsızlığı ve Kurtarma Operasyonu
2 Eylül’de mağaraya inen 13 kişilik dağcılık ekibi, 1200 metre derinlikte keşif çalışmalarına devam ederken, ABD’li mağaracı Mark Dickey ani bir mide rahatsızlığı geçirdi. Dickey’in rahatsızlığı, ekibin çalışmalarını anında durdurmasına neden oldu. Mağaranın bu derinliklerinde tıbbi yardım almak zor olduğu için, Dickey’in nişanlısı Jessica Van Ord ve diğer ekip arkadaşları, mağaracıyı hayatta tutabilmek için ellerinden geleni yaptılar. Ekipten biri, yer üstüne çıkarak yetkililere ulaşıp yardım istedi. AFAD, AKUT ve UMKE ekipleri, vakit kaybetmeden olay yerine sevk edildi.
Zorlu Bir Kurtarma Süreci
Kurtarma operasyonu son derece zorlu geçti. Morca Mağarası, dar geçitleri ve dikey inişleriyle tanınıyor. Dickey’in sağlık durumu, mağarada yapılan ilaç tedavisi ve kan nakli sayesinde iyileşme gösterdi. Ancak bu, onun mağaradan çıkarılabilmesi için yeterli değildi. Dickey’in 1040 metre derinlikteki kampa sedyeyle taşınmasına karar verildi. Burada bir süre dinlendirilen mağaracı, ekipler tarafından kademe kademe yukarı taşındı.
Mağaranın dar geçitlerinin bazıları, sedyenin geçebilmesi için genişletildi. 500 metre derinlikteki kampa ulaştırılan Dickey, burada tekrar dinlendirildikten sonra son aşamada mağaranın girişine kadar çıkarıldı. 12 Eylül 2023 tarihinde, tam 9 gün süren bu zorlu operasyonun ardından Dickey, güvenli bir şekilde mağaradan çıkarıldı. Hemen ardından helikopterle Mersin Şehir Hastanesi’ne götürülen Dickey, burada yapılan tedavisinin ardından 17 Eylül tarihinde taburcu edildi.
Morca Mağarası’nda Yarıda Kalan Keşif
Mark Dickey’in yaşadığı rahatsızlık nedeniyle Morca Mağarası’ndaki keşif çalışmaları ne yazık ki tamamlanamadı. Mağaranın derinliklerinde yeni geçitler ve potansiyel olarak keşfedilmemiş alanlar bulunuyor. Dickey ve ekibi, mağaranın en derin noktalarından birinde bir gölet keşfetmişti. Dickey, mağaradaki bu göleti geçerek mağaranın haritasını daha da genişletmeyi planlıyordu. Ancak rahatsızlığı nedeniyle bu planı gerçekleştiremedi.
Mark Dickey’in Açıklamaları ve Gelecek Planları
Hastanedeki tedavisinin ardından taburcu edilen Mark Dickey, Türk hükümetine ve kurtarma operasyonunda görev alan ekiplere teşekkür etti. Dickey, yaptığı açıklamada, mağaraya girme nedeninin bilimsel çalışmalar olduğunu belirtti. "Bu mağara keşfinin yapılmasının en önemli sebebi bilim. Çünkü mağaralar insanların girmediği, insanların ulaşmadığı yerlerdir. Dolayısıyla oradan alınan örnekler, orada yaşayan canlılar bilim için çok önemli bir keşif oluyor. Aldığımız örneklerin bilime faydası oluyor" şeklinde konuşan Dickey, mağaracılık sporuna olan tutkusunu da dile getirdi.
Dickey, başına gelen bu olayın mağaracılıktan vazgeçmesine neden olmadığını, tam tersine onu daha da motive ettiğini söyledi. "Morca Mağarası'na yeniden girmeyi çok isterim. Amacım oraya geri girip yarıda bıraktığım keşfi tamamlamak. Mağaranın en alt tarafında bir gölet var. Orayı geçmek istiyorum. Amacım o gölün karşısına geçmek" diyerek, mağaranın sırlarını çözmek için tekrar döneceğini ifade etti.
Bilimsel Araştırmalar ve Morca Mağarası’nın Önemi
Morca Mağarası, sadece derinliğiyle değil, aynı zamanda bilimsel araştırmalar açısından da büyük bir öneme sahip. Mağaranın derinliklerinde, dış dünyadan izole olmuş ekosistemler bulunuyor. Bu ekosistemler, biyoloji, jeoloji ve klimatoloji gibi bilim dalları için değerli veriler sunuyor. Mağarada yaşayan mikroorganizmalar ve diğer canlılar, bilim insanları için büyük bir keşif potansiyeli taşıyor.
Ayrıca, mağaranın yapısal özellikleri, jeologlar için de büyük ilgi uyandırıyor. Morca Mağarası, yer altı su kaynakları, mineral oluşumları ve mağara oluşum süreçleri hakkında bilgi edinmek için ideal bir araştırma alanı sunuyor. Bu nedenle, mağarada yapılacak her yeni keşif, bilim dünyası için büyük bir adım anlamına geliyor.
Morca Mağarası’na Yönelik Gelecek Keşifler
Mark Dickey’in yaşadığı talihsizlik, Morca Mağarası’ndaki keşif çalışmalarını durdurmuş olsa da, mağara bilimciler ve mağaracılar için bu sadece bir ara verme anlamına geliyor. Morca Mağarası’nın derinliklerinde hala keşfedilmeyi bekleyen geçitler ve sırlar var. Bu nedenle, gelecekte bu mağarada yeni keşifler yapılması bekleniyor.
Dickey’in de belirttiği gibi, mağaracılık hem bilimsel hem de sportif açıdan büyük bir öneme sahip. Bilim insanları, Morca Mağarası’nın sırlarını çözmek için tekrar bu zorlu maceraya atılmaya hazırlanıyor. Dickey ve diğer mağaracılar, yarıda kalan bu keşfi tamamlamak için geri dönecek.
